Ik vond het waanzinnig om enkele jaren geleden met foto en al te prijken in de Wit-Russische krant Perspektiva http://www.perspektiva-info.by/index.php.
En hoe kwam dat zo?
Iets fout gedaan?
Iets goed gedaan?
Wel, het was allemaal erg onschuldig, mooi zelfs.
Ik heb in het verre verleden de Sovjet-unie al eens bezocht, zo heette dat toen nog, in 1979 wel te verstaan.
Breznjev was nog aan de macht, voor de jongeren onder ons: een lelijkerd die niet leek op een brave grootvader, hij had wenkbrauwen als handvegers. De cultuurschok op mijn 22e was zeer groot, de eerste keer dat ik van de vliegtuigtrap afdaalde met links en rechts een vervelend wapen. Het maakte allemaal veel indruk maar er is toch een grote aantrekkingskracht achter gebleven. Wie weet binnenkort……
De Sovjet-unie bestaat niet meer en we hebben er zoveel landen bijgekregen dat het Songfestival een soort Jupiler-league is en de uitslag zo ongeveer avondvullend is geworden. De Republiek Belarus oftewel Wit-Rusland is er zo een. Een heuse dictatuur en zelfs de KGB is er nog een belangrijke steunpilaar van de huidige regering.
Moet je daar dan naar toe?
Toen ik onder de wapenen was, lichting 77-6, werden we getraind voor de te verwachten strijd op de Duitse Laagvlakte, voor als de Russen kwamen. Toen hadden we nog maar één vijand. Hilarische taferelen op de Nunspeetse heide. Als de 3-tonner tegenover ons met zijn licht knipperde, in de felle zon nota bene, moesten we in de sloot duiken want dat was een teken dat er een atoombom op de hei was gevallen, daar nét voor ons. Dekking zoeken met je maten want het is best gevaarlijk hoor. Ja, er werd goed voor ons gezorgd!!
Juli 2013. Ik zat in de keuken van een Rus met zijn gezin. We aten kásja. Hij was ongeveer even oud als ik. Hij kwam oorspronkelijk uit Khabarovsk aan de Amoer, dicht bij Vladivostok, als dat geen Rus was! Ik dacht: “Man, ik was toch goed voorbereid op het gevecht met jou”. Maar waarom eigenlijk? Je bent een aardige vent en een liefhebbende vader.
Kun je aan mijn verhaal geen touw vastknopen? Ik ga het uitleggen.
Mijn zoon Rob heeft een goede vriend, een Wit-Russische jonge vent, aardige goser, Konstantin is zijn naam, Kostja voor initimi. Ik had hem al een paar keer ontmoet en meneer was al eens naar huis gefietst vanuit Rotterdam!! Hoe dichtbij is dan het idee om samen eens te gaan fietsen in zijn Wit-Rusland. Helemaal niet dichtbij maar toch werd dat het plan. En warempel: op 12 juli 2013 vertrokken mijn zoon, mijn zwager Adrie en ikzelf met de trein naar Brest, Wit-Rusland. Een kleine 24 uur sporen en je bent er. Vooraf visumpie regelen en tsja, je moet door iemand worden uitgenodigd anders krijg je geen papiertje. Wat strenge petten aan de grens maar we waren er. Konstantin haalde ons van de trein.
Het huren van fietsen in Brest, in een achteraf loodsje, leek gezien de omgeving meer op een obscure drugsdeal, maar we waren met onze Kostja in goede handen.
Zijn ouders waren zo te zeggen welgesteld, een groot huis, moeder hartspecialist en vader eigen ondernemer. Een dagje Brest met zijn oorlogsmonumenten was de start, sauna en zwemmen met de uientorens op de achtergrond. Mooi hoor.
Op maandagmorgen vertrokken we voor de dagen durende fietstocht naar Hrodna, wie kent het niet! Ach, het ging niet om een super fietsprestatie, maar om het bijzondere. Een licht heuvelend landschap, wuivende korenvelden, de grote Sovchose-achtige boerderijen, datsja’s, gehoofddoekte vrouwen met de fruitoogst en veel nastarende maar vriendelijke ogen: нейкі дзіўны, хлопцы.
De overnachtingen bij particuliere onderkomens waren geweldig, zeker bij Iwan uit de Oeral met zijn camouflagepak, hij had de prachtigste verhalen en leerde ons met de wichelroede omgaan. Zijn met dennenhout gestookte banja, de afkoeling in het koude vennetje en zijn vrouw Ludmilla die het heerlijkste eten bereidde. Of dat gesprek met dat jonge Russische stel, zij was opera zangeres en gaf ons in de tuin een privé voorstelling, kippenvel man. Of die man aan wie we (we is Kostja) de weg vroegen en die ons zomaar voor het eten uitnodigde, we aten van zijn die ochtend geslachte varken. Wat een “vijanden”. Toeristen hebben we gewoon niet gezien, als vakantieganger heb je er niets te zoeken, maar wij галандзец genoten van de puurheid, de houten kerken en huizen, de vriendelijkheid van de mensen die je hun hele hebben en houwe tonen, het ongewone. Verdwalen zou je er, geen woord Engels, geen letter te lezen.
Maar hoe kwamen we nou in die krant? Kostja had het gezien, in de buurt van Hrodna was een grootse ATB tocht georganiseerd. Je verwacht het daar helemaal niet. Met bussen vol fietsers en hun fietsen in de nek naar een achterafgebied en daar was een soort wedstrijd door bossen en velden. Wie schetst onze verbazing dat er velen rondliepen met Nederlandse wielershirts. Accountantskantoor Verhoeven, Snackbar De Kroket en zelfs een shirt met Maaskantje. 3 галандзец stonden er op de deelnemerslijst, een journaliste van de Perspektiva had dat gezien en bleek ons te zoeken. Wat was het verhaal van 3 volledig verdwaalde westerlingen. Dat vertelden we maar wat graag en de foto’s werden gemaakt. Enkele dagen later bleek dat we in de krant stonden, Kostja stuurde ons later de nodige links. Een lang artikel met ons verhaal en onze foto.
Na Hrodna met een lokaal lijnbusje naar de hoofdstad Minsk (zonder fiets dus). Een echte Sovjet-stad met zijn enorm brede boulevards waar je met weinig fantasie de militaire parade zag langstrekken.
De trein bracht ons weer naar het Wilde Westen, maar niet zonder de ervaring dat een Russische trein alleen past op hun eigen breedspoor en in anderhalf uur een trein voorzien wordt van een nieuw smaller Europees onderstel. Veel over gelezen, mooi om eens mee te maken, de gehele trein gaat op de krik en de nieuwe bandjes worden er onder gereden.
De aantrekkingskracht is niet geblust.
Ons gemiddelde idee over Rusland, in dit geval Wit-Rusland, is zeker niet altijd positief. Laat staan over die luidruchtige Rus naast je in het hotel!!
Moet je daar dan naar toe?
Maar weet je, daar leven fijne mensen en van hun vriendelijkheid valt te leren.
En ergens in dat immense land met 11 tijdzones (!!) kom je me nog eens tegen.
Tot dan.
галандзец Jan